« Ga terug naar de homepage van GroeneKerken

Beheer (kerk)grond op een andere manier

Waarom

Wanneer een kerk (agrarische) grond bezit, kan dit duurzaam beheerd worden, met aandacht voor de natuur en voor biodiversiteit. 

Informatie

Kerken met veel grond kunnen daar van alles mee doen. Hier volgen een paar ideeën en tips én links waar je meer informatie en advies kan vinden.

Hoe

  • A Rocha heeft ervaring met de begeleiding van kerken die (pacht)gronden duurzaam willen beheren. Neem voor advies contact op.
  • Sluit pachtcontracten met agrariërs die zich richten op kringlooplandbouw, natuur-inclusieve landbouw en voedselproductie voor de eigen regio zonder kunstmest en  gewasbeschermingsmiddelen die schade brengen aan de natuurlijke omgeving. 
  • Gebruik de grond ter ondersteuning van mensen die buurtmoestuinen en/ of regionale voedselverkooppunten opzetten. 
  • Betrek natuurorganisaties  en organisaties voor agrarische natuurbeheer voor advies rond aanplant van heggen, hagen en bomen en kruidenrijke of bloemrijke randen op grondbezit  en voor subsidiemogelijkheden.
  • Als agrarische grond vrij van pacht komt, kun je dat ook laten omzetten in bijvoorbeeld bos of natuur of een poel laten aanleggen en heggen, hagen of bomen planten. Daar is een financiële compensatie voor beschikbaar.
  • Bij pachtvrije grond kun je overwegen een notenboomgaard (walnoot, hazelaar) aan te leggen. Informeer naar subsidiemogelijkheden.
  • Aanbieden voor landbouwgrond is ook een optie, en dan kan een biologisch-dynamische optie een duurzame keuze zijn. Bekijk daarvoor bijvoorbeeld deze website.
  • Zorg altijd eerst dat je de vrije beschikking over de grond krijgt, voordat je er iets anders mee doet.
  • Overweeg de grond te verpachten aan een biologisch landbouwbedrijf in plaats van een traditioneel bedrijf. Houd wel rekening met de wettelijke pachtnormen en de (lagere) opbrengst voor een biologische boer!
  • Draag bij aan natuurverrijking door het aanleggen van een poel, natuurvriendelijke oevers of het planten van knotbomen. Dat kan vaak zonder vergunning en met subsidie.
  • Bestem de grond voor nieuwe natuur, als deze in een gebied ligt waar nieuwe natuurgebieden gaan komen. Of bestem de grond voor bos. Dat kan inkomsten uit houtproductie opleveren. Er is subsidie voor de planvorming, voor de aanleg en ter compensatie van de waardedaling als de grond van een agrarische naar een natuurbestemming overgaat. Bij een keuze voor bos, is het wel van belang specifieke bos-ecologische kennis en -beheer in te schakelen!
  • Overweeg de grond te verkopen. Investeer het geld in een windmolen of een windmolenvereniging waarbij je deelt in de opbrengst. Dat is ook duurzaam en het kan een hoger rendement opleveren.
  • Bekijk of uw kerkgrond ingezet kan worden als gemeenschapsgrond, bijvoorbeeld met het initiatief CSA: community supported agriculture. In Nederland is een eigen netwerk in wording.
  • Sluit je aan bij het initiatief Land van Ons, een coöperatie die een omslag wil maken in landgebruik.
  • En neem eens een kijkje bij de volgende initiatieven: Hoopheggen, Stichting Groener (voedselbossen) en Meer Bomen Nu.

 

Verder advies voor de Protestantse Kerk in Nederland (PKN):

  • Kantoor der Kerkelijke Goederen (KKG), het rentmeesterkantoor voor PKN-gemeenten en daaraan gelieerde organisaties voor beheer onroerend goed, taxaties, aan- en verkoop en herbestemming kerkelijke gebouwen.
  • Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in de PKN (VKB).
  • Het CCBB, Classicaal College voor Behandeling van Beheerszaken, biedt hulp op het gebied van o.a. registergoederen (pacht; erfpacht; aan- en verkoop, restauratie en onderhoud gebouwen en bezittingen). Contactgegevens via Ondersteuning Gemeenten.

Verder advies voor de Rooms-katholieke Kerk:

  • De economen, verbonden aan elk bisdom
  • Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR)

Verder advies voor andere kerken:

  • KKG Adviseurs: een zelfstandige stichting die dezelfde diensten levert als het KKG, voor kerken en organisaties die niet bij de PKN zijn aangesloten.
  • Vereniging van Rentmeesters. Op hun website zit een zoekfunctie voor een rentmeester in uw regio of met de gewenste specialiteit.

Overweeg bij grond met een agrarische bestemming de aanleg van een moestuin.

Zo betrek je als kerk veel mensen bij de grond. Die voelen hun afhankelijkheid van goed groeiend voedsel en beleven er plezier aan. Dit is een mooi voorbeeld van de combinatie van ecologische en sociale duurzaamheid.

Ervaring

Protestantse gemeente Langedijk – Noord probeert windturbines geplaatst te krijgen op haar grondbezit; informatie mail.

RKK, Sint Adelbert abdij, Egmond

In de boomgaard van de kloostertuin werden oude soorten appels en peren geplant. Het beheer wordt gedaan door de Pomeologische Vereniging. In de kloostertuin werden ook allerlei bijzondere waardplanten voor vlinders aangeplant. Thans wordt in samenwerking met natuurorganisatie IVN de tuin op een natuurlijke manier beheerd zodat vlinders en andere insecten er de ruimte krijgen. In samenwerking met het Noord-Hollands Landschap onderhoudt een groep vrijwilligers het groen in de abdijtuinen; Informatie en contact.

 

Links

Heb je de smaak te pakken?

Wil je aan de slag binnen jouw kerk?

Download startpakket
  1. Vorm een groep en zoek medestanders
  2. Overleg samen met welke stap jullie kerk kan starten
  3. Stel vast wat je nodig hebt om te starten
  4. Overleg de voorgenomen actie met de kerkraad
  5. Plan een datum waarop je gaat starten
bee